Kurula şikayet yoluna gitmenin ön şartıkişisel verilerin korunmasıyla ilgili taleplerde öncelik olarak veri sorumlusuna başvuru yapılması zorunlu olup, bu yol tüketilmeden şikâyet gidilemez. Böylece uyumsuzlukların belirli bir kısmının veri sorumluları tarafından giderilmesi amaçlanmaktadır. Dolayısıyla başvuru yoluna gitmek zorunlu, şikâyet yoluna gitmek ise isteğe bağlıdır. Bugün birçok kurum ve kuruluş, kuruluşların haklarının korunması amacıyla çeşitli hizmetler sunmaktadır.
İlk ve en temel şart, bireyin karşılaştığı sorunun çözümü için iç yolların tükenmiş olmasıdır. İç yollar, genellikle kurum içinde bulunan itiraz mercileri, müşteri hizmetleri veya şikayet birimlerini içerir. Bu aşamada bireyin problemi için çözümü iç yollar kullanması ve bu yolları tüketmesi gerekmektedir. İdari işlemlerle karşılaşılan, hakların korunması ve adaleti sağlamak adına çeşitli yollar değerlendirilir. Bu yollardan birine başvurudan önce atılması gereken önemli adım, iç yolların tükenmiş olması.
Şikâyetinin temelinde, idari işlemin hukuka aykırı olması durumu bulunmalıdır.Hukuka aykırılık, işlemin yasal dayanağının olmaması, keyfi kazançların veya hakkaniyete uygunluğun olmaması gibi durumlar. Birey, şikayetini belgeleyerek ve somut delillerle destekleyerek idari işlemin hukuka aykırı olduğunu kanıtlamalıdır. İdari işlemin hukuka aykırı olması durumu, farklı hukuk normlarına ve mevzuata uygunluğun sağlanmamış olması bildirimi gelir. İşlemin yasal dayanağının olmaması, keyfi alınan, hakkaniyete uygunluğun olmaması gibi durumlar. Bu noktada, hakların korunması ve adaleti sağlamak amacıyla idari işlemin hukuka aykırılığına dikkat edilir.
İç yolların kullanılmasının mümkün olmayan durumlar da şikayetlerin ön şartları arasında yer alır. Örneğin, iç yollar bir göz kapalıysa veya bireysel iç yollar kullanma hakkı bulunmuyorsa, kurula başvuru hakkı doğar. İç yolların kullanılamaması durumları, genellikle büyümenin iç yapısı, düzeni veyamevzuatınedeniyle ortaya çıkar. Bireyin, iç yolların kullanma hakkı bozulabilir veya iç yollar, uygulama açısından etkisiz veya yetersiz olabilir. Bu durumda, gücün üstesinden gelebilmek adına iç yolları kullanma hakkı engellenmiş olur.
İç yolların soğumasının ardından, kurula başvuruda bulunmak için makul bir süre içinde harekete geçmek önemlidir. Gecikme, şikayetin genişlemesini zorlaştırabilir ve kuruluşun kapsamını aksatabilir. Makul bir süre içinde başvuruda, bireylerin karşılaştığı sorun veya haksızlığa hemen müdahale etme simgeleri. Bu süre boyunca bölgesel başvuru yapmak, olayın tazmin edilmesi veya parçalar için gerekli adımların atılmasına olanak tanır. Gecikme, delillerin kaybolmasına, hatırlanan ayrıntıların zayıflamasına ve hukuki yapısının karmaşıklığının arttırılmasına yol açabilir.
İlk olarak, bireyin karşılaştığı sorun veya uygulanan idari işlemler nedeniyle iç yolların miktarı önemlidir. İtiraz mercileri, müşteri hizmetleri veya kuruma özel şikayet birimleri gibi iç yollar, sorun daha hızlı ve etkili bir şekilde çözülmeye yardımcı olabilir. İç yolların kullanılmasına rağmen sorun çözülmezse veya bireyin bu iç yolları kullanma hakkı yoksa, o zaman kurullara şikayet hakkı doğar. Hukuki destek almak da süreç sürecinde önemli bir süreçtir. Bir avukatın rehberliği, sürecin hukuki durumunun ortaya çıkması ve etkili bir şekilde savunma yapmak adına önemlidir. Hukuki danışmanlık, bireye güven ve bilinç sağlar.